Opinber skjalasöfn á Norðurlöndum hafa lengi kynnt starfsemi sína með ýmsu móti. Frá 2001 hafa þau sameinast um árlegan kynningardag sem að þessu sinni er laugardagurinn 14. nóvember. Mörg skjalasöfn opna hús sín fyrir almenningi á þessum degi og vekja athygli á ákveðnum skjalaflokkum með sýningum á völdum skjölum. Eitt markmiða skjaladagsins er að efla vitund fólks um að skjalasöfn séu tryggir vörslustaðir skjala og er fólk hvatt til að hafa samband við starfsfólk skjalasafna ef það hefur undir höndum skjöl sem það veit ekki hvað á að gera við.
Starfsfólk | EN | ISL | |
Fréttir
Fulltrúar Þekkingarnets Austurlands og Héraðsskjalasafns Austfirðinga skrifuðu þann 12. október sl. undir vinnureglur um samstarf sín á milli. Með vinnureglunum leggja stofnanirnar grunn að frekara samstarfi í framtíðinni með það að markmiði að styrkja þær faglega og bæta um leið þjónustu beggja stofnana við samfélagið á Austurlandi.
Eitt af hlutverkum héraðsskjalasafna er að safna „sögulega mikilvægum“ skjölum frá fyrirtækjum, félögum og einstaklingum á starfssvæði safnsins. Það er vitanlega alltaf álitamál hvaða skjöl eru sögulega mikilvæg en í því sambandi má styðjast við þá þumalputtareglu að aðilar sem hafi haft mótandi áhrif á samfélag sitt skilji eftir sig slík skjöl.
Safnanótt var haldin í safnahúsinu á laugardagskvöldið, en þessi viðburður var liður í yfirstandandi Ormsteiti. Um 50 manns sóttu safnið heim af þessu tilefni og hlýddu gestir á tvíþætta dagskrá. Fyrri hlutinn hverfðist um ást og tilhugalíf á ýmsum tímum og var sá hluti sýningarinnar fluttur af Elfu Hlín Pétursdóttur, Arndísi Þorvaldsdóttur, Guðrúnu Gunnarsdóttur og Hrafnkeli Lárussyni. Í síðari hluta dagskrárinnar sýndi Arndís myndir frá söng- og leiklistarskemmtunum Héraðsbúa á síðari hluta 20. aldar. Góð stemming skapaðist meðal viðstaddra og urðu nokkrar umræður um efni sumra myndanna.
Nú eru liðin rétt 40 ár síðan lokið var við að gefa út Ættir Austfirðinga eftir sr. Einar Jónsson frá Hofi í Vopnafirði. Þó langt sé um liðið frá útgáfunni er enn hægt að nálgast eintök af Ættum Austfirðinga og er áhugasömum bent á að hafa samband við starfsfólk héraðsskjalasafnsins hafi það áhuga á að kaupa eintak.
Nýr fróðleikspistill hefur verið settur á heimasíðu safnsins. Í honum fjallar Guðgeir Ingvarsson um Kristján Jónsson Vopna. Guðgeir stiklar á stóru á æviferli Kristjáns og gerir grein fyrir þeim gögnum sem í safninu eru frá honum komin eða honum tengd.
Einnig má geta þess að bætt hefur verið við fundargerðasafnið á heimasíðunni og eru nú allar fundargerðir stjórnar- og aðalfunda safnsins frá 2003 til þessa dag komnar á heimasíðuna.
Nú þegar árið er hálfnað er rétt að líta yfir það hver aðsóknin hefur verið að safninu fyrstu sex mánuði ársins og bera saman við sama tíma í fyrra. Þeim sið við talningu gesta og erinda/fyrirspurna sem tekin var upp við ársbyrjun 2008 hefur verið haldið þetta ár. Hann felur í stuttu máli í sér daglega skráningu á fjölda gesta og erinda/fyrirspurna. Skjala- og myndbeiðnir eru skráðar með sama hætti. Ekki er gerður greinarmunur á erindum eftir umfangi þeirra eða gestum eftir því hvort þeir stoppa við skemur eða lengur.
Nú hafa bæst við á heimasíðuna fundargerðir stjórnarfunda og aðalfundar fulltrúaráðs héraðsskjalasafnsins frá árunum 2004 og 2005 og eru þær aðgengilegar undir flipanum skjalasafn hér efst á síðunni.
Nokkuð er um að fólk hafi samband við okkur og komi á framfæri upplýsingum um myndir sem birtast á síðunni. Töluvert hefur komið af ábendingum vegna síðustu myndasýninga og er búið að uppfæra upplýsingar við viðkomandi myndir.
Frá því að ný heimasíða héraðsskjalasafnsins var opnuð fyrir rúmu ári síðan hafa reglulega verið settar inn á hana myndasýningar. Margir lesenda síðunnar hafa komið á framfæri við okkur athugasemdum og leiðréttingum við sumar myndanna sem birtst hafa. Er það vel enda höfum við í mörgum tilvikum verið að kalla eftir frekari upplýsingum, einkum varðandi nöfn fólks. Töluvert vantaði af nöfnum á fólk í síðustu sýningu sem sett var á vefinn í maíbyrjun. Allmargar ábendingar hafa borist og hafa myndatextar verið leiðréttir með tilliti til þeirra. Einnig hafa nokkrir textar við myndir í eldri sýningum verið uppfærðir. Við hvetjum fólk til að vera óhrætt við að senda okkur ábendingar um myndir í síma (471 1417) eða með tölvupósti (This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.).
Mikið var um að vera síðustu dagana í apríl í safnahúsinu. Á sumardaginn fyrsta var hin árlega sumargleði safnahússins haldin og tókst hún að vanda vel og var aðsók góð. Í hádeginu föstudaginn 24. apríl var lokahátíð leiklistarverkefnisins Þjóðleiks sett í anddyri safnahússins að viðstöddu fjölmenn, en meðal gesta voru forseti Íslands, menntamálaráðherra og þjóðleikhússtjóri. Síðustu tvo daga aprílmánaðar var svo haldin á Egilsstöðum árlegur fundur skjalavarða.
Síðastliðinn fimmtudag, 12. mars, var haldinn fundur í stjórn Héraðsskjalasafns Austfirðinga. Aðalefni fundarins voru drög að ársskýrslu 2008 og drög að ársreikningi 2008. Fundargerð stjórnarfundarins má nú lesa hér á síðunni undir flipanum skjalasafn/ fundargerðir.
Um miðjan febrúar sl. var auglýst eftir starfsfólki til að starfa við manntalsskráningu í Héraðsskjalasafni Austfirðinga, en um er að ræða verkefni sem verið hefur í gangi frá 1. mars 2008 og er unnið undir yfirumsjón Þjóðskjalasafns Íslands. Alls bárust 20 umsóknir um störfin og töluverður fjöldi fyrirspurna þar fyrir utan. Í dag, mánudaginn 2. mars, hófu Ösp Ásgeirsdóttir, Sigurveig Signý Róbertsdóttir, Hulda Þráinsdóttir og Nicole Zelle störf við manntalsskráninguna. Þær Ösp, Sigurveig og Hulda eru nýjar í starfi en Nicole hefur starfað við verkefnið undanfarið ár. Eru þær boðnar velkomnar til starfa.
Ný myndasýning er komin inn á heimasíðu héraðsskjalasafnsins. Sýningin ber yfirskriftina "Atvinna á sjó og landi". Myndirnar í sýningunni eru flestar frá fjórum síðustu áratugum 20. aldar. Eins og nafnið gefur til kynna er meginefni sýningarinnar myndir af fólki við ýmis störf. Þessi sýning opinberar þær sviptingar sem hér hafa orðið í atvinnurekstri á þessu tímabili því flest fyrirtækin sem hér koma við sögu heyra nú sögunni til. Inn á milli í sýningunni eru svo nokkrar myndir úr austfirsku menningarlífi. Töluvert er af óþekktu fólki á myndunum og eru ábendingar vel þegnar um hverjir þarna eru. Ábendingum er hægt að koma á framfæri á netfangið This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it. eða í síma 471 1417.
Fyrir skömmu var ákveðið að árlegur skjalavarðafundur þessa árs verði haldinn á Egilsstöðum dagana 28. og 29. apríl næstkomandi. Skjalavarðafundina sækja starfsmenn Þjóðskjalasafns Íslands og héraðsskjalasafna landsins, en í dag eru þau 20 talsins. Fundirnir hafa verið haldnir víða um land í gegnum tíðina en nú kemur það í hlut Héraðsskjalasafns Austfirðinga að vera gestgjafinn. Allajafna hafa skjalavarðafundirnir verið að hausti en aðstæður haga því svo nú að betur þykir henta að hafa vorfund. Nánar verður fjallað um fundinn og dagskrá hans þegar nær dregur.
Síðdegis í gær, fimmtudaginn 22. janúar, var opnuð í anddyri Safnahússins ljósmyndasýningin "Til gagns og til fegurðar". Sýningin er hluti samnefndrar ljósmyndasýningar sem hékk uppi í Þjóðminjasafni Íslands á síðasta ári (frá 8. febrúar til 4. maí 2008) og eru myndirnar á sýningunni í Safnahúsinu fengnar að láni frá Þjóðminjasafni. Alls er vel á fjórða tug mynda á sýningunni og mun hún hanga uppi fram á vor en gert er ráð fyrir að hún muni taka breytingum þar sem myndirnar sem bárust voru fleiri en komust fyrir í sýningarrýminu. Breytingar á sýningunni verða auglýstar þegar þær verða. Það má því ganga út frá því vísu að sú sýning sem tekin verður niður í vor mun verða nokkuðt önnur en sú sem opnaði í gær.
Í upphafi árs 2008 var byrjað að telja, með kerfisbundnum hætti, gesti sem sækja héraðsskjalasafnið heim. Tilgangurinn með talningunni var að safna nákvæmari upplýsingum um fjölda gesta en skráningar í gestabók sýndu, en lengi hafði starfsfólki safnsins verið ljóst að þær voru langt undir raunverulegum gestafjölda. Nú þegar árið 2008 er á enda er vert að reifa helstu niðurstöður talningarinnar.
Í tilefni jólahátíðarinnar höfum við sett jólakortasýninguna inn á vefinn og má finna hana undir flipanum "Myndir" hér efst á síðunni. Kortin eru frá ýmsum tímum en stærstur hluti þeirra er úr safni systkinanna á Höfða á Völlum en einnig eru mörg úr safni Kristínar Gunnlaugsdóttur og Ólafs Stefánssonar. Jafnframt er kominn inn á síðuna fróðlegur pistill um jólakort sem Arndís Þorvaldsdóttir hefur tekið saman. Aðalfundur fulltrúaráðs Héraðsskjalasafns Austfirðinga var haldinn á Breiðdalsvík 9. desember sl. og er fundargerð þess fundar nú aðgengileg hér á vefnum.
Þá eru afstaðnir tveir helstu viðburðirnir í safnahúsinu á aðventunni, bókavakan og jólagleðin.
Síðastliðið fimmtudagskvöld (4. desember) var bókvaka haldin í safnahúsinu og var hún vel sótt. Um 40 manns mættu og hlýddu á upplestur úr fimm bókum og umfjallanir um rúman tug bóka annarra bóka. Rannveig Þórhallsdóttir, Hálfdán Haraldsson og Ingunn Snædal lásu úr verkum sínum, auk þess sem Smári Geirsson las úr bókinni Þræðir - Hrafnkell A. Jónsson foringi og fræðimaður, en Smári er annar tveggja ritstjóra þeirrar bókar.
Fyrstu vikuna í desember verður mikið um að vera í safnahúsinu. Hin árlega jólaskemmtun safnahússins verður haldin sunnudaginn 7. desember og hefst hún kl. 13. Þremur dögum áður, fimmtudagskvöldið 4. desember, verður bókavaka safnahússins, en ákveðið var að endurreisa þann viðburð eftir hlé. Bókavakan hefst kl. 20. Nánar má fræðast um báða þessa viðburði með því að smella á fyrirsögn þessarar tilkynningar.
Þá er komin ný myndasýning inn á vef héraðsskjalasafnsins, en nokkuð er um liðið síðan síðast var sett inn sýning. Nýja sýningin ber yfirskriftina Sjómennska og samkomur og eru í henni myndir sem spanna tímabilið frá upphafi til loka 20. aldar. Myndefnin í sýningunni eru þó mun margvíslegri en yfirskriftin gefur til kynna því hugtakið "samkomur" er hér notað í mjög víðum skilningi auk þess sem inn á milli eru myndir sem hvorki eru teknar af sjómennsku né samkomum. Töluvert er af óþekktu fólki á myndunum og eru ábendingar vel þegnar um hverjir þarna eru. Ábendingum er hægt að koma á framfæri á netfangið This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it. eða í síma 471 1417.
Í nýliðnum októbermánuði sóttu fleiri gestir héraðsskjalasafnið heim en í nokkrum öðrum mánuði það sem af er ári. Alls komu 272 gestir í safnið á opnunartíma í október sem er tæpum 70 gestum fleira en heimsóttu safnið í febrúar, sem er var fram til þessa eini mánuður ársins þar sem gestafjöldi fór yfir 200 manns. Meginskýringin á fjölda gesta í október er sú að óvenjumikið var um heimsóknir skólahópa í safnið, en um helmingur gesta þennan mánuð komu á þeim forsendum. Er þessi aukning skólaheimsókna afar ánægjuleg og mikilvægur liður í að vekja athygli á starfsemi safnsins. Sé bætti við aðsóknartölur októbermánaðar þeim hóp sem sótti minningardagskrá um Stein Steinarr, sem flutt var sunnudagskvöldið 12. október, fer gestafjöld októbermánaðar fast að 300 manns. Alls sóttu 1486 gestir héraðsskjalasafnið heim á fyrsti 10 mánuðum ársins.
Síðastliðinn þriðjudag, 28. október, var haldinn fundur í stjórn Héraðsskjalasafns Austfirðinga. Átti fundurinn upphaflega að vera fimmtudaginn 23. október en var þá frestað sökum slæms veðurútlits. Aðalefni fundarins voru drög að fjárhagsáætlun ársins 2009. Ljóst er að sú óvissa sem er nú í efnahagslífi landsins gerir fjárhagsáætlunargerðina mun erfiðari en ella. Almennt má segja að í þeim drögum af fjárhagsáætlun sem nú er í vinnslu sé gætt aðhalds í rekstri safnsins án þess að ráðist sé í stórfelldan niðurskurð.
---
Dagar myrkurs hefjast í næstu viku og standa frá 10.-16. nóvember. Að vanda taka söfnin í safnahúsinu þátt í Dögum myrkurs.
Sunnudagskvöldið 12. október sl. stóð héraðsskjalasafnið að dagskrá um ævi og kveðskap ljóðskáldsins Steins Steinarr, en þann 13. október voru 100 ár liðin frá fæðingu hans. Dagskráin nefndist "Steinn yfir Steini" og byggðist að miklu leyti upp á ljóðum Steins en þó var einnig stiklað á stóru í lífshlaupi hans og sagðar af honum sögur. Hrafnkell Lárusson hafði með höndum skipulagningu kvöldsins. Hann naut við það góðrar aðstoðar annarra starfsmanna safnahússins. Við flutning dagskrárinnar fékk Hrafnkell sér til fulltingis jökuldælsku skáldkonuna og kennarann Ingunni Snædal. Aðstandendur voru ánægðir með hvernig til tókst og einnig var aðsóknin með ágætum en hátt í 30 manns mættu.
Um miðjan nýliðinn mánuð lagðist forstöðumaður héraðsskjalasafnsins í ferðalag á vegum stofnunarinnar í þeim tilgangi að hitta annað safnafólk. Annars vegar var um að ræða fund skjalavarða sem haldinn var í Stykkishólmi og hins vegar árlegan safnaskóla Félags íslenskra safna og safnmanna sem í ár var haldinn á Ísafirði. Er meiningin að gera hér stuttlega grein fyrir því sem fram fór á báðum stöðum.
Starfsemi héraðsskjalasafnsins er nú óðum að færast meira í hausthaminn eins og tíminn getur tilefni til. Nú hafa skólar verið settir og þá fer skólafólk að verða áberandi meðal gesta safnsins og er það vel. En haustinu fylgir fleira þ.á m. fundir og ráðstefnur. Í næstu viku mun forstöðumaður héraðsskjalasafnsins sækja skjalavarðaþing í Stykkishólmi sem og safnaskóla FÍSOS sem nú er haldinn á Ísafirði.
Laufskógum 1, 700 EgilsstaðirHéraðsskjalasafn Austfirðinga er byggðasamlag á vegum sveitarfélaga á Austurlandi. Safnið starfar samkvæmt lögum um opinber skjalasöfn frá árinu 2014 og er sjálfstæð skjalavörslustofnun en lítur faglegu eftirliti Þjóðskjalasafns Íslands. Megin hlutverk safnsins er að taka við skjölum og hafa eftirlit með skjalavörslu aðildarsveitarfélaga sinna og stofnana á þeirra vegum. Í safninu er ágæt aðstaða fyrir fræðiiðkanir. Öll söfnin í héraðsskjalasafninu - skjalasafnið, ljósmyndasafnið og bókasafnið - stækka ört og luma á margvíslegu efni sem nýst getur við fjölbreyttar rannsóknir, hvort sem þær eru unnar af fræðimönnum, nemum eða öðrum sem kjósa að nýta sér safnkostinn. Margs konar gögn eru í skjalasafninu, þar má t.d. leita upplýsinga um örnefni, landamerki eða um starfsemi félaga sem afhent hafa safninu skjöl sín.