Ljósmyndasýning heimasíðu Héraðsskjalasafnsins er að þessu sinni helguð fréttamyndum frá árabilinu 1985-2004. Fer þar mest fyrir myndum úr ljósmyndasafni Vikublaðsins Austra en einnig eru á sýningunni myndir frá Kaupfélagi Héraðsbúa og Ríkisútvarpinu á Austurlandi. Þó hér sé talað um fréttamyndir ber að geta þess að fæstar gefa okkur innsýn í stórviðburði heldur er hér um að ræða myndir frá atvinnu- og menningarlífi í fjórðungnum og mun fátt teljast fréttnæmt á heimsvísu. Frekari upplýsingar um myndirnar eru vel þegnar. Arndís Þorvaldsdóttir valdi myndirnar og ritaði myndatexta.
Fréttir
Í mörg ár hefur þeirri venju verið haldið hjá Héraðsskjalasafni Austfirðinga að safnið sé opið alla virka daga ársins. Ekki hefur því verið um sumarlokanir að ræða hjá safninu heldur hafa starfsmenn þess hagað sumarleyfum sínum með þeim hætti að ávallt sé a.m.k. einn starfsmaður á staðnum til að sinna safngestum og svara erindum sem berast. Þessari venju er viðhaldið nú í sumar.
Þó meginhlutverk Héraðsskjalasafnsins sé að varðveita skjöl á pappírsformi hefur safninu í gegnum tíðina borist nokkuð af efni á öðru formi en pappír. Nýlega var lokið við að færa myndefni sem varðveitt er í safninu af U-matic spólum yfir á stafrænt form (DVD). Það efni sem um ræðir kom frá Austfirska sjónvarpsfélaginu sem starfaði á 9. og 10. áratug síðustu aldar. Með þessari yfirfærslu efnisins er það gert mun aðgengilegra en áður var og þar með er opnað fyrir að gestir safnsins geti skoðað það fyrirhafnarlítið sér til gagns eða gamans.
Síðastliðinn föstudag undirrituðu Gunnar Jónsson oddviti Á-lista Áhugafólks um sveitarstjórnarmál á Fljótsdalshéraði og Stefán Bogi Sveinsson oddviti B-lista Framsóknarflokks málefnasamning nýs meirihluta þessara tveggja lista í bæjarstjórn Fljótsdalshéraðs. Að ósk forsvarsmanna nýja meirihlutans var undirritun málefnasamningsins valinn staður á grasflötinni fyrir framan Safnahúsið og myndaði nýbyggð eftirgerð af torbænum á Galtastöðum fram bakgrunn undirskriftarinnar. Er ástæða til að óska nýjum meirihluta velfarnaðar og vænta þess um leið að málefni Safnahússins verði forsvarsmönnum meirihlutans ofarlega í huga á kjörtímabilinu.
Fyrir hverjar sveitarstjórnarkosningar senda framboðlistarnir frá sér kynningarefni þar sem þeir kynna stefnumál sín, frambjóðendur og annað sem máli skiptir. Kosningarnar á morgun eru þar vitanlega engin undantekning. Kynningarefni framboðanna gefur innsýn í viðhorf til framtíðaruppbyggingar sveitarfélaganna hér eystra og má því segja að þeir séu merkilegar heimildir. Því hefur Héraðsskjalasafnið ákveðið að biðla til framboðslistanna að senda til safnsins kynningarefni sitt svo það megi varðveita í safninu. Einnig falast safnið eftir eldra efni sömu tegundar bæði frá þeim framboðum sem nú bjóða fram og einnig frá framboðum sem horfin eru af sjónarsviðinu.
Ný ljósmyndasýning birtist nú hér á heimasíðu Héraðsskjalasafnsins. Nefnist sýningin einfaldlega Vorsýning. Samkvæmt venju hefur Arndís Þorvaldsdóttir haft veg og vanda af gerð sýningarinnar. Nánar má lesa um tilurð myndanna í sýningunni með því að klikka á fyrirsögn þessarar fréttar. Líkt og jafnan áður er leitað til sýningargesta eftir upplýsingum um einstaka myndir í sýningunni.
Skýrsla rannsóknarnefndar Alþingis um bankahrunið er kominn í hús og er aðgengileg fyrir áhugasama hér í safninu. Hún bætist í vaxandi safn bóka um efnahagshrunið sem fyrir eru í safninu, en allar helstu bækur um hrunið sem út hafa komið til þessa hafa verið keyptar, t.d. bækur Guðna Th. Jóhannessonar, Styrmis Gunnarssonar, Ásgeirs Jónssonar, Einars Más Guðmundssonar o.fl.
Starfið í Safnahúsinu gengur sinn vanagang þó vor sé í lofti. Héraðsskjalasafnið hefur fengið margar afhendingar það sem af er ári og aðsókn að ljósmyndasýningunni Þrælkun þroski þrá hefur verið mjög góð. Framundan nú á laugardaginn (27. mars) er hið árlega Páskafjör Minjasafnsins, en um það má fræðast nánar á heimasíðu þess. Slóðin er www.minjasafn.is
Héraðsskjalasafnið á Akureyri hefur opnað nýja heimasíðu. Slóðin er: http://www.herak.is/
Á heimasíðunni má fræðast um margvíslega þætti í starfsemi safnsins og sögu þess. Ein veigamesta breytingin við opnun síðunnar er þó sú að á henni birtast skjalaskrár safnsins, bæði yfir opinber skjöl og einkaskjöl. Er það framtak bæði gott og þarf og öðrum héraðsskjalasöfnum til eftirbreytni.
Næstkomandi fimmtudag kl. 17:00 opnar í Safnahúsinu ljósmyndasýningin Þrælkun, þroski, þrá? Sýningin er fengin að láni hjá Þjóðminjasafni Íslands en þar var hún upphaflega sett upp í febrúar 2009. Við opnunina á fimmtudaginn mun starfsfólk Safnahússins gera grein fyrir sýningunni en nánar má lesa um hana með því að klikka á fyrirsögn þessarar fréttar.
Snemma árs 2008 hófst fjarvinnsluverkefni á vegum Þjóðskjalasafns Íslands við skráningu manntala, en verkefnið hefur verið unnið fyrir fjárframlög frá ríkinu. Frá því í mars 2008 hefur Héraðsskjalasafn Austfirðinga verið þátttakandi í verkefninu og hafa verið tvö stöðugildi vegna þessa hér í safninu. Fjögur önnur héraðsskjalasöfn hafa einnig tekið þátt í verkefninu.
Í dag birtist ný myndasýning hér á heimasíðu héraðsskjalasafnsins. Sýningin nefnist einfaldlega Jólasýning og má finna hana undir flipanumMyndir hér efst á síðunni). Að venju hefur Arndís Þorvaldsdóttir haft veg og vanda af vali mynda á sýninguna og jafnframt ritar hún myndatexta. Myndirnar í sýningunni eru allar teknar af Emilíu Blöndal. Ártöl eru tilgreind séu þau þekkt.
Héraðsskjalasafninu berast reglulega bókagjafir og bætast þær við bókasafn þess. Nýlega barst safninu bókagjöf frá einum af helstu velunnurum safnsins, Vilhjálmi Hjálmarsyni, fv. menntamálaráðherra, frá Brekku í Mjóafirði. Vilhjálmur hefur í gegnum tíðina vikið góðu að safninu, m.a. hefur hann gefið því margar bækur auk þess að hlutast til um skjalaafhendingar til þess. Stendur safnið í mikilli þakkarskuld við Vilhjálm.
Í gærkvöld var hin árlega bókavaka safnahússins haldin. Um 25 manns sóttu bókavökuna og verður það að teljast ágæt aðsókn með tilliti til þess að ýmsir aðrir viðburðir voru í gangi samtímis hér á svæðinu. Stemming var góð meðal gesta bókavökunnar og stöldruðu margir þeirra við í allnokkra stund eftir að skipulegri dagskrá lauk. Nýju efni hefur nú verið bætt inn á heimasíðu héraðsskjalasafnsins. Nýr fróðleikspistill eftir Guðgeir Ingvarsson birtist hér í dag auk þess sem fundargerðir nýliðins aðalfundar og stjórnarfunda eru nú aðgengilegar.
Síðastliðinn laugardag var mikið um að vera í safnahúsinu enda tilefnin mörg. Minnst var 125 ára ártíðar skáldsins Arnar Arnasonar, sumarsýningu minjasafnsins lauk formlega og sett var upp sýning í tilefni af Norræna skjaladeginum. Veigamest í af því sem boðið var uppá var lesin og sungin dagskrá tileinkuð Erni Arnarsyni. Arndís Þorvaldsdóttir og Áslaug Sigurgeststdóttir höfðu veg og vanda af þeirri dagskrá. Sér til aðstoðar höfðu þær sönghópinn Hjartafimmurnar auk þess sem fleiri komu að lestri ljóða og æviágrips skáldsins. Sérstaka athygli vakti þegar Páll Pálsson frá Aðalbóli kvað hluta af rímum um Odd sterka eftir skáldið. Gestir voru alls um 50 talsins, sumir langt að komnir. Í dag er svo mikið líf í safnahúsinu en fjöldi grunnskólabarna sækir söfnin heim í tilefni af Degi íslenskrar tungu.
Opinber skjalasöfn á Norðurlöndum hafa lengi kynnt starfsemi sína með ýmsu móti. Frá 2001 hafa þau sameinast um árlegan kynningardag sem að þessu sinni er laugardagurinn 14. nóvember. Mörg skjalasöfn opna hús sín fyrir almenningi á þessum degi og vekja athygli á ákveðnum skjalaflokkum með sýningum á völdum skjölum. Eitt markmiða skjaladagsins er að efla vitund fólks um að skjalasöfn séu tryggir vörslustaðir skjala og er fólk hvatt til að hafa samband við starfsfólk skjalasafna ef það hefur undir höndum skjöl sem það veit ekki hvað á að gera við.
Fulltrúar Þekkingarnets Austurlands og Héraðsskjalasafns Austfirðinga skrifuðu þann 12. október sl. undir vinnureglur um samstarf sín á milli. Með vinnureglunum leggja stofnanirnar grunn að frekara samstarfi í framtíðinni með það að markmiði að styrkja þær faglega og bæta um leið þjónustu beggja stofnana við samfélagið á Austurlandi.
Eitt af hlutverkum héraðsskjalasafna er að safna „sögulega mikilvægum“ skjölum frá fyrirtækjum, félögum og einstaklingum á starfssvæði safnsins. Það er vitanlega alltaf álitamál hvaða skjöl eru sögulega mikilvæg en í því sambandi má styðjast við þá þumalputtareglu að aðilar sem hafi haft mótandi áhrif á samfélag sitt skilji eftir sig slík skjöl.
Safnanótt var haldin í safnahúsinu á laugardagskvöldið, en þessi viðburður var liður í yfirstandandi Ormsteiti. Um 50 manns sóttu safnið heim af þessu tilefni og hlýddu gestir á tvíþætta dagskrá. Fyrri hlutinn hverfðist um ást og tilhugalíf á ýmsum tímum og var sá hluti sýningarinnar fluttur af Elfu Hlín Pétursdóttur, Arndísi Þorvaldsdóttur, Guðrúnu Gunnarsdóttur og Hrafnkeli Lárussyni. Í síðari hluta dagskrárinnar sýndi Arndís myndir frá söng- og leiklistarskemmtunum Héraðsbúa á síðari hluta 20. aldar. Góð stemming skapaðist meðal viðstaddra og urðu nokkrar umræður um efni sumra myndanna.
Nú eru liðin rétt 40 ár síðan lokið var við að gefa út Ættir Austfirðinga eftir sr. Einar Jónsson frá Hofi í Vopnafirði. Þó langt sé um liðið frá útgáfunni er enn hægt að nálgast eintök af Ættum Austfirðinga og er áhugasömum bent á að hafa samband við starfsfólk héraðsskjalasafnsins hafi það áhuga á að kaupa eintak.
Nýr fróðleikspistill hefur verið settur á heimasíðu safnsins. Í honum fjallar Guðgeir Ingvarsson um Kristján Jónsson Vopna. Guðgeir stiklar á stóru á æviferli Kristjáns og gerir grein fyrir þeim gögnum sem í safninu eru frá honum komin eða honum tengd.
Einnig má geta þess að bætt hefur verið við fundargerðasafnið á heimasíðunni og eru nú allar fundargerðir stjórnar- og aðalfunda safnsins frá 2003 til þessa dag komnar á heimasíðuna.
Nú þegar árið er hálfnað er rétt að líta yfir það hver aðsóknin hefur verið að safninu fyrstu sex mánuði ársins og bera saman við sama tíma í fyrra. Þeim sið við talningu gesta og erinda/fyrirspurna sem tekin var upp við ársbyrjun 2008 hefur verið haldið þetta ár. Hann felur í stuttu máli í sér daglega skráningu á fjölda gesta og erinda/fyrirspurna. Skjala- og myndbeiðnir eru skráðar með sama hætti. Ekki er gerður greinarmunur á erindum eftir umfangi þeirra eða gestum eftir því hvort þeir stoppa við skemur eða lengur.
Nú hafa bæst við á heimasíðuna fundargerðir stjórnarfunda og aðalfundar fulltrúaráðs héraðsskjalasafnsins frá árunum 2004 og 2005 og eru þær aðgengilegar undir flipanum skjalasafn hér efst á síðunni.
Nokkuð er um að fólk hafi samband við okkur og komi á framfæri upplýsingum um myndir sem birtast á síðunni. Töluvert hefur komið af ábendingum vegna síðustu myndasýninga og er búið að uppfæra upplýsingar við viðkomandi myndir.
Frá því að ný heimasíða héraðsskjalasafnsins var opnuð fyrir rúmu ári síðan hafa reglulega verið settar inn á hana myndasýningar. Margir lesenda síðunnar hafa komið á framfæri við okkur athugasemdum og leiðréttingum við sumar myndanna sem birtst hafa. Er það vel enda höfum við í mörgum tilvikum verið að kalla eftir frekari upplýsingum, einkum varðandi nöfn fólks. Töluvert vantaði af nöfnum á fólk í síðustu sýningu sem sett var á vefinn í maíbyrjun. Allmargar ábendingar hafa borist og hafa myndatextar verið leiðréttir með tilliti til þeirra. Einnig hafa nokkrir textar við myndir í eldri sýningum verið uppfærðir. Við hvetjum fólk til að vera óhrætt við að senda okkur ábendingar um myndir í síma (471 1417) eða með tölvupósti (This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.).
Mikið var um að vera síðustu dagana í apríl í safnahúsinu. Á sumardaginn fyrsta var hin árlega sumargleði safnahússins haldin og tókst hún að vanda vel og var aðsók góð. Í hádeginu föstudaginn 24. apríl var lokahátíð leiklistarverkefnisins Þjóðleiks sett í anddyri safnahússins að viðstöddu fjölmenn, en meðal gesta voru forseti Íslands, menntamálaráðherra og þjóðleikhússtjóri. Síðustu tvo daga aprílmánaðar var svo haldin á Egilsstöðum árlegur fundur skjalavarða.
Héraðsskjalasafn Austfirðinga er byggðasamlag á vegum sveitarfélaga á Austurlandi. Safnið starfar samkvæmt lögum um opinber skjalasöfn frá árinu 2014 og er sjálfstæð skjalavörslustofnun en lítur faglegu eftirliti Þjóðskjalasafns Íslands. Megin hlutverk safnsins er að taka við skjölum og hafa eftirlit með skjalavörslu aðildarsveitarfélaga sinna og stofnana á þeirra vegum. Í safninu er ágæt aðstaða fyrir fræðiiðkanir.
Öll söfnin í héraðsskjalasafninu - skjalasafnið, ljósmyndasafnið og bókasafnið - stækka ört og luma á margvíslegu efni sem nýst getur við fjölbreyttar rannsóknir, hvort sem þær eru unnar af fræðimönnum, nemum eða öðrum sem kjósa að nýta sér safnkostinn. Margs konar gögn eru í skjalasafninu, þar má t.d. leita upplýsinga um örnefni, landamerki eða um starfsemi félaga sem afhent hafa safninu skjöl sín.